Ik heb de indruk dat sinds een aantal jaren de leukere activiteiten van de avond willens en wetens worden verplaatst naar de niet leuk genoege van de dag, van de vrije tijd naar het werk, van de eigen wil naar die van de baas. Voor de scharrelaars aan de rand van onze apenrots die we kunstenaars noemen is dat zo gek nog niet. Krijgen ze eindelijk goed betaald voor hun zandkastelen, hun verzonnen landschappen, hun spitse grappen. Maar what’s in it for the technician? Ik heb ingenieurs op kosten van de baas zandkastelen zien bouwen. Ik heb ingenieurs na het aanhoren van een lezing letterlijk voor de baas door de modder zien kruipen. Ik heb gezien hoe ingenieurs zich ter afsluiting van een conferentie door een door de baas ingehuurde cabaretier lieten beledigen. Leuk. Althans, leuker.
Uit de krantekoppen TOPTECHNOLOGIE KAN NIET ZONDER KUNST (VN, 26/2/2000) en KUNST EN TECHNIEK MOETEN DICHTER BIJ ELKAAR KOMEN (TW 1/3/2000) begrijp ik dat het verplaatsen van de leuke dingen van de nacht naar de minder leuke van de dag zelfs i–de–o–lo–gisch te on–der–bou–wen is. Volgens meneer De Wilt, baas van de Technische Universiteit Eindhoven, gaat de wetenschap erop vooruit omdat de vakidioot er zijn pseudo–zekerheden door verliest. En volgens mevrouw Van Eijndhoven, bazin van het Rathenau Instituut, wordt de kunst er ook beter van, want minder archaisch, energiezuiniger, moderner, interessanter. Beiden hebben iets met standbeeldjes. De eerste koopt ze van brons, de tweede maakt ze van klei. Leuk.
Maar het is allemaal helemaal niet leuk. Het is opleuken, volgens mijn Van Dale zelfs opleukeren. We zeiden het al van onze scheikundeleraar: ‘Ook al draagt een aap een gouden ring, het is en blijft een lelijk ding.’ Zo is het. Het dagelijks leven is niet leuk genoeg en daarom willen en krijgen mensen in de vrije tijd kunst. Hou de aap de aap en de ring de ring. Haal kunst naar het (technische) leven en je pepert de mensen nog eens fijntjes in hoe armzalig ze zijn. ‘Vakidioten!’ volgens De Wilt. Breng het (technische) leven naar de kunst en je pepert de kunstenaars in hoe achterlijk ze zijn. ‘Archaisch!’ volgens Van Eijndhoven.
Bazen en bazinnen, laat uw mensen gewoon hun werk doen en zelf bepalen welk gedroomd leven ze in hun vrije tijd najagen. Geef kunstenaars geld zonder dat u er niet hun, maar uw kunstje voor terugverwacht. En u, ingenieurs, doe toch niet langer of u al dat zandkastelen bouwen, door de modder kruipen en beledigingen slikken voor de baas leuk, althans leuker vindt. Laat die zichzelf opleukeren. Zo is het toch? Of niet soms?