Ondertussen heeft TIME op 29 maart wél een nummer gewijd aan the top 20 ‘scientists and thinkers’ die tot ‘the 100 most influential people of the century’ behoren. Op de lijst staan de ‘self-thaught engineers’ Wilbur en Orville Wright, de ‘Belgian-born chemist-entrepreneur’ Leo Baekeland, ‘our kind of guy’ Philo Farnsworth, de ‘high-flyer’ Robert Goddard, Enrico ‘the Pope’ Fermi, William Shockley met zijn ‘noxious racial views’ en het ‘quintessential child of the computer age’ Tim Berners-Lee, echte homines technici.
Albert Einstein, Alexander Fleming, Edwin Hubble, Kurt Gödel, Alan Turing, Jonas Salk, James Watson, Francis Crick, Rachel Carson en Louis, Mary en Richard Leaky staan ook in de top 20 maar zullen door technici te veel ‘Wissenschaftler’ worden gevonden.
Wat nu met onze verkiezing?
Onlangs woonde ik een besloten ontmoeting bij van ‘decisionmakers and opinionleaders’ in de wereld van de Nederlandse techniek. Het eten was goed, de conversatie geanimeerd én analyse van de niet verklaarde oorlog om Kosovo opzienbarend.
'De Noordamerikaanse natuurwetenschap’, sprak een prominent, ‘wordt grotendeels betaald uit defensiegelden. Als tegenprestatie verlangt het Pentagon dat de betrokken technici en geleerden de opgedane kennis en ervaring omzetten in de beste wapens van de wereld. Maar die dingen moeten bij tijd en wijle wél hun nut bewijzen, anders gaat de geldkraan dicht. Dat gevaar dreigde kort geleden. Leger en wetenschap van de Verenigde Staten hadden een oorlog nodig. Toen politici het over Servië niet eens konden worden, zagen de Amerikaanse militairen hun kans schoon. Ze besloten de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie tegen de nieuwe Europese dictator op te laten treden. Het Amerikaanse leger voert die club aan, de controle door overheden is er nihil en gewone mensen hier hebben er groot respect voor omdat de deelnemende legers nazi-Duitsland hebben verslagen en de communisten geen kans hebben gegeven. Je zult zien dat het Pentagon in zijn opzet slaagt. En dat het de komende jaren goed zal gaan met de natuurwetenschap in de US of A.’
‘Schrijf op!’ riepen we in koor toen de man was uitgesproken. Maar dat kan hij niet. Hij is teveel besluitmaker om vrijelijk zwart op wit onze mening te kunnen leiden.
Maar ik ben een vrije jongen. Ik weet nu wat nu.
We zijn er in Europa in geslaagd in de twintigste eeuw twee wereldoorlogen te veroorzaken en op de valreep de zoveelste dreiging van een derde. Dankzij wetenschap en techniek konden daarbij tientallen, zo niet honderden miljoenen mensen worden omgebracht. Dít nu was naar manjaren, kiloguldens en technische verfijning de grootste technisch-wetenschappelijke prestatie van deze eeuw.
Bij gebrek aan kandidaten voor de uitverkiezing van homo technicus van de eeuw richt ik dan ook graag een ‘monument voor de onbekende technicus’ op. Om de talloze naamlozen te eren die hun leven hebben gewijd aan de ontwikkeling van de wapens die de twintigste eeuw, om maar weer met TIME te spreken, tot ‘the bloodiest 100 years in human history’ hebben gemaakt.