Ik ben nu 47 jaar. Tweederde van die tijd had ik mijn ogen open. Als ik een draaiende camera was, had ik 2/3 x 47 x 365 x 24 x 60 x 60 x 25 beeldjes vastgelegd. Ik ben er heilig van overtuigd dat die 24.703.200.000 verstilde momenten ook daadwerkelijk in mijn hoofd zitten. Soms duiken ze in willekeurige volgorde op. Dromen, beeldeenheden in je hoofd raken een gevoelige zenuw.
Iets dergelijks geldt voor de reuk, het gehoor, de tast en de smaak. Kortom, wat een mens in zijn leven waarneemt is in honderd-, tweehonderdmiljard eenheden vastgelegd. Het is een groot aantal maar heeft niets om het lijf. Zou het om moleculen gaan met een molaire massa van een ton, dan heb je het nog maar over miljardste grammen. Niets. Maar je kunt er waanzinnig veel mee.
Een voorbeeld. Een historicus vertelt dat het aan de door Jan van der Heiden ontworpen straatlantaarn van 1669 ligt dat het Amsterdamsch hoerdom zo’n grote vlucht heeft genomen. Even later oppert een assyrioloog dat bordelen misschien wel rode lichtjes hebben omdat de hoer Rachab bij de verovering van Jericho zichzelf en de haren redde door, volgens afspraak met de door haar verborgen verspieders, een scharlaken koord uit het raam te hangen. Zo zijn, voor je het weet, techniek, zonde en verlossing innig met elkaar verbonden door een paar duizend rondzwervende deeltjes in je hoofd. Moet je je voorstellen wat er gebeurt, als je een paar duizend van die hoofden bij elkaar zet. OK, dan praat je over miljoenste grammen. Maar dan komt er ook een multimediacomputer met een bijgeleverde encyclopedie op cd-rom uit. Of een bemande ruimtevlucht naar Mars.
Het wekt dan ook geen verbazing dat wetenschap en techniek zich suf zoeken naar bouw en werking van dat minieme stukje grijze massa. Van het lezen van boeken over het bewustzijn kun je een dagtaak maken. En een ziekenhuis zonder kernspinresonantiehersenscanner en elektrohersengraaf is een noodhospitaal. Maar veel meer dan veel woorden levert het niet op.
Bij het zoeken naar de kleinste bouwstenen van de materie schijnt het probleem te zijn dat het toetsen van de theorie van de supersnaar meer energie vergt dan in het heelal voorhanden is. Ik denk dat er voor het denken over denken meer denken nodig is dan waar dan ook te vinden is. Je komt niet gauw aan een gram.
Wetenschap en techniek verlaten bij dit soort fundamenteel onderzoek het terrein van de rede om het terrein van de gezellige waanzin te betreden. ‘Wat is er na oneindig?’ Even aangenaam onzinnig is het dat hoog en laag, arm en rijk, rijp en groen daarvoor diep buigen, gul geven en luid juichen. ‘Kennis is groot!’
Overigens wel een mooi gegeven voor een film van pakweg 120.000 beeldjes.