Daar houden wij beta’s niet van. ‘Over wat je niet kunt bewijzen moet je zwijgen’ parafraseren wij op Wittgensteins ‘Wovon man nicht sprechen kann, darüber muß man schweigen’. Wat we nog wel bereid zijn te doen is van de wereld om ons heen een uurwerk te maken en wat met de radertjes te spelen om het uurwerk, de wereld, zo te laten lopen als we willen. Wetenschapsbeleid, technology assessment, implementatie, zo noemen we die radertjes om daarna eens te kijken wat er gebeurt als we er een tandje bijzetten. Als u het niet erg vindt, laat ik dat aan de deskundigen over. Trouwens, ik geloof er ook niet in. De wereld is geen uurwerk. Het uurwerk als metafoor heeft zijn beste tijd gehad sinds twee eeuwen geleden de schaakmachine van Maelzel een klein maar slim ventje bleek te bevatten om de stukken te verzetten.
Ik kan niet bewijzen wat ik voel, maar wel vertellen waarom ik het voel. Toen de kabel voor onze televisies er net lag, begonnen wilde jongens en meisjes met kleine zenders uit de zolderkamertjes om de hoek op de schotels van de kabelexploitanten te stralen. Je kreeg de gekste programma’s te zien. Dingen die je van de televisie niet gewend was. Waar de mensen letterlijk voor wakker bleven. Waardoor de drinkwaterleiding midden in de nacht met piekbelasting te maken kreeg. Toegegeven, het ging om porno, maar het was nieuw en gratis en voor niks. En de sigarenboer op de begane grond mocht van de nieuwe huurders op zijn zolder voor een paar dubbeltjes reclame maken voor zijn assortiment.
Dat was leuk want stout. Maar lang duurde het niet. De stralende zolderkamertjes werden opgespoord, de wilde jongeren en hun speeltjes in beslag genomen. De technici achter de knoppen van de kabeltelevisie kregen de opdracht ongerechtigheden, die ondanks het ingrijpen door bleven sijpelen, weg te filteren.
Wat de politie en de technici vermochten moest natuurlijk door het openbaar bestuur gesanctioneerd worden. Dus kwam er een schoonheidscommissie voor de kabel die de plaatselijke volksvertegenwoordigers adviseerde wat er op televisie getoond diende te worden. En zo is het gekomen dat de wethouder bepaalt wat ik mag zien en de sigarenboer zijn waar weer moet aanprijzen met een schoolbord op de stoep. Zeer democratisch maar het volk dient wel zijn plaats te kennen.
Als eenmaal is uitgemaakt wie de baas is, mag er weer van alles maar alleen op de voorwaarden van de baas. ‘Porno? Ga uw gang bij Filmnet à tig gulden per maand en de eenmalige aanschaf van een extra kastje! Locale televisie? Daar hebben we een stichting voor met dominee Fijnvandraat als voorzitter! Wilt u daarop reclame maken? Komt u eens met ons praten hoe we dat voor een paar duizend gulden voor u kunnen doen! WDR? Weg ermee! Oh, u vindt dat een goede zender? Probeert u eens een handtekeningenactie! U wenst een Marokkaanse en een Turkse zender? Die hebben we in de aanbieding! Zijn dat manipulatieve staatszenders? Daarvoor zult u bij uw eigen democratiën te rade moeten gaan! Dan neemt u wel een schotelantenne? Helaas, in dat geval moeten we de echte schoonheidscommissie op u afsturen!’
Wat dankzij nieuwe technieken als vrijheid begint, eindigt als een nachtmerrie van vermeende goede smaak, vermeende democratie, vermeende verdediging van de rechten van de mens en, vooral, serieuze geldklopperij.
Ik zit pas kort op de elektronische snelweg. Ik heb het downloaden van beeld en geluid onder de knie gekregen dankzij de hulp van anonieme vrienden uit de nieuwsgroep ‘alt.binaries.pictures.tasteless’ want dat ging sneller dan met de helpdesk van mijn provider. Echte vrienden zijn we niet geworden want toen ik het kon, vond ik het niet meer leuk.
Maar ik vind het echt lullig voor ze als zich nu op wereldschaal met de elektronische snelweg gaat herhalen wat zich nog maar kort geleden bij ieder van ons om de hoek met de kabeltelevisie voordeed. Dat de brave nieuwe wereld de stoute vrijheidslievende jongens en meisjes van hun zolderkamertjes zal jagen en de kleine zelfstandigen van wie ze die huren fiks in de buidel zullen moeten tasten voor een eigen homepage of het weer met een schoolbord moeten gaan doen.