Een gewoon mens zonder medische distantie krijgt wat hij ziet, net als in het Omniversum. Ik proefde bloed en voelde knobbeltjes op mijn tong. Maar de vertoningen hadden een happy end. Hier en daar snijden, hier en daar trekken, hier en daar boren, een implantaat, een kunstgebit, aangepast medicijngebruik en het gebit is weer wit, het vlees weer roze. Op de aftiteling werden de sponsors, tandtechnische laboratoria en farmaceutische industrie, hartelijk bedankt.
Wie wachten volgens de specialisten van de ouderdom op de dood? Zoals in Orwells Animal Farm alle varkens gelijk zijn maar sommige gelijker dan andere, zo zijn in de ogen van gero(do)ntologen alle mensen oud maar sommige ouder dan andere. Op de dood wacht ‘de oudere mens’, niet ‘man’ of ‘vrouw’, maar ‘mannetje’ of ‘vrouwtje’, ‘male’ of ‘female’. En de oudere mens is een groeiende markt.
‘De zilveren golf is in aantocht’ heet het in de rondslingerende nieuwe nieuwsbrief van het TNO Centrum voor Verouderingsonderzoek ‘Ouderen van nu vormen een steeds belangrijker doelgroep voor producenten en zorgleveranciers.’ Voor ‘de zilvervloot is in aantocht’ is ook een halve overheidsinstelling, die geheel marktgericht zal moeten leren denken, te beleefd. ‘TNO CVO kan de expertise verschaffen’ staat er keurig. De nieuwsbrief is gesierd met een ontluikende iris, de blauwe bloem, genoemd naar de regenboog, de bodin van de goden, in casu TNO.
Iris laat weten: ‘Voor u sterft zullen uw benen u niet meer kunnen dragen, uw sluitspieren niet meer werken, uw voedingsgewoonten te wensen overlaten, uw houten schuiframen niet meer open kunnen, uw boodschappen niet meer gedaan kunnen worden en uw ongevallen slecht bijgehouden worden. Wanhoopt echter niet! Zij, die mij zenden, zullen uw noden lenigen. Lees hun strijdkreet!’
Degelijk en smakelijk prijst TNO zijn handel aan. ‘Goed nieuws’ heet het een paar keer. Voor een dagje uit de Strand/Terrein Rolstoel (STR). Voor thuis de rolstoel met veren en schokbrekers. Voor de luier kwaliteitsrichtlijnen Absorptie Incontinentie Materialen (AIM). Voor het eten het computerprogramma VoedingExpert. Voor de oude houten schuiframen een nieuw geleidingssyteem en een duurzamer rolmechanisme. Bij Albert Hein een zelfscanner en een computer waar de pinpas in kan en, wonder boven wonder, geen rijen voor ontstaan. Pech heeft de oudere mens alleen als dezelfde computer hem of haar voor controle aanwijst. Voor het contact met de buitenwereld prijst TNO CVO tenslotte een Voice Response System (VRS) aan dat uit zichzelf de oudere mens belt om hun ongevallenproblematiek snel, 15 tot 20 mensen per uur, en efficiënt, gegevens direct in resultatenbestand, in kaart te brengen. Een mevrouw, die net door de computer gebeld werd toen de fotograaf er was, glundert. Want ‘TNO CVO zet zich in om tegemoet te komen aan het uiteenlopende scala van wensen en verlangens die bij ouderen van nu leven.’ Als dat geen happy end is...
Maar het dringt niet meer tot me door. TNO, CVO, STR, AIM, VoedingExpert, VRS. Afkortingen. Wat zei Orwell daar ook weer over? O ja. ‘Kenmerkend voor de politieke taal in de eerste tientallen jaren van de twintigste eeuw, vooral in totalitaire landen en totalitaire organisaties. Nazi, Gestapo, Komintern, Imprecor, Agitprop.’
Dan spreek ik in stilte tot TNO’s logo. ‘Iris, vraag de goden die je zenden, vraag de technici om mensen in m’n buurt tegen de tijd dat ik ouder mannetje ben. Een ouder vrouwtje, kinderen, buren, een verzorger. Mensen die me duwen, mijn boodschappen doen, mijn luiers wassen, een sinasappeltje uitpersen, mijn ramen openzetten, me opbellen en mijn tanden poetsen. Alsjeblieft, Iris, alsjeblieft.’ Maar Iris zwijgt. Wel brult een passerende Amerikaan tegen zijn collega: ‘Nurses are the most undereducated, most overworked and most underpaid people in the world!’
De happy ends die de technici beloven bestaan niet. Wachten op de dood met een mooi gebit in, een computersamengestelde maaltijd op en een goedgekeurde luier aan in een verende rolstoel in de aanleunwoning met goed lopende schuiframen en computergestuurde telefoon en supermarkt in de buurt in de wetenschap dat je verzorgers laag opgeleid, overwerkt en onderbetaald zijn, is horror.